Airborne Freedom Trail 2022
‘Een prestatietocht over historische grond, een Run to Remember’
Een trail die ik graag nog zou willen lopen en dan wel de hele run. Zo gaf Bianca Poelhuis mij dit een hele lange tijd geleden aan. En laat dat nu ook mijn wens zijn gaf ik terug. Bianca had al wel eerder gelopen maar niet de gehele afstand. Voor mij zou het de eerste keer worden. Dus de afspraak om de 45 km prestatietocht samen te doen was snel gemaakt. Gelukkig gaf corona geen ruimte meer om spelbreker te zijn en op moment dat de inschrijving open was, hebben we ons dan ook direct aangemeld. Dat we ‘Early birds’ waren bleek wel uit startnummer 009 en 010.
Op zaterdag morgen 10 september reden we om 10.30 uur richting Papendal. Ons startnummer konden we vanaf 11.30 uur op halen en vandaar uit om 12.15/12.30 uur in de bus naar de startplaats te gaan op de Ginkelse Heide. De spanning kwam net voorbij 1ste afslag Arnhem. Niet voor het lopen maar omdat we in een enorme file terecht kwamen en volgens de informatie van Google een vertraging van 52 minuten hadden. Daarmee zouden we het niet op tijd halen. Gelukkig loste het snel iets op en konden we een alternatieve route pakken via Arnhem Noord.
Gelukkig redden we het om op tijd ons startnummer op te halen en op tijd in de bus te geraken, dus konden we ons gaan richten op de trail die op ons wachtte. Bij ons startnummer kregen we een gedenkkruisje ter nagedachtenis aan; de op 27 jarige leeftijd gesneuvelde Andrew Harry Coombs (Bianca) en de op 32 jarige gesneuvelde Andrew Graham (Christian). Gedenkkruisjes die we op de begraafplaats bij de graven van deze strijders voor onze vrijheid konden gaan neerleggen.
De startplek: De Ginkelse Heide
Maandag 18 september 1944 staat bekend als Dropzone Yankee. Een dag eerder is Operation Market Garden begonnen. De eerste troepen landden iets ten zuiden van deze dropzone. Hier lopen we vanaf de start langs. Tijdens de dropping wordt er op de grond hevig gevochten. De dropzone is in Britse handen maar de Duitsers proberen terrein te heroveren. De Ginkelse Heide staat in brand door mortiervuur. De 4th para brigade tracht hier met 1914 man te landen. 32 man verliezen tijdens de sprong hun leven (ze worden vanaf de grond al beschoten). Ondanks hevige gevechten weet de 4th para brigade zich in betrekkelijk veilig gebied te verzamelen. Er heerst verwarring (de verwachting was dat er weinig tegenstand zou zijn) een groot gedeelte van de gevechtseenheden trekken langs het spoor op in de richting van Arnhem. In dit gebied vinden jaarlijks de herdenkingssprongen plaats. Honderden militairen uit verschillende landen nemen dan deel aan de internationale herdenkingssprong.
Op de Ginkelse Heide worden we welkom geheten en luisteren we naar geluidsfragmenten. In de speech werd duidelijk dat de gemeente Arnhem na de oorlog altijd een innige band heeft gehouden met het Britse koningshuis. Vandaar dat we met alle aanwezige lopers een minuut stilte houden ter nagedachtenis voor Queen Elizabeth II. 
Om 13.07 uur is dan het moment voor ons om de tocht te starten. De start was in zuidelijke richting over de Ginkelse Heide. Het terrein kenmerkt zich door ‘tankbanen’ en zandpaden. Door de regen waren de paden flink bezaaid met plassen waar we met zijn allen nog vakkundig omheen slingerden. Na een paar honderd meter staken we scherp linksaf richting alwaar we een goed beloopbaar slingerend pad op gingen die verder richting het zuiden ging, richting de tunnel onder de A12.
De eerste kilometers hadden we vol goede moed en moesten we onszelf op de ‘rem’ trappen om niet te hard van stapel te gaan maar ook niet te langzaam om aan het eind in tijdnood te komen. In een lekkere cadans zoekend naar een juiste snelheid voor beiden en al kletsend slingerden we door de mooie paden. Zo rijgen we de kilometers aan elkaar. We hebben het goed naar ons zin en merken al dat we met een aantal andere lopers steeds ‘stuivertje’ aan het wisselen zijn.
Het spoortunneltje
Kan je je voorstellen dat een Jeep door de tunnel past? De Britten en Polen moesten zich gedurende de strijd terugtrekken. Het talud was te hoog en de spoorwegovergangen werden bewaakt door de Duitsers. Door de ramen in te klappen en alle spullen binnen boord te houden konden de Jeeps maar net door deze tunnel heen. Hierdoor konden de troepen weer contact maken met de kameraden die in de Wolfhezer Bilderbergbossen lagen. Wolfheze: in Wolfheze staat een groot psychiatrisch ziekenhuis. Destijds is de locatie door de geallieerde hevig gebombardeerd. Zij vermoedden dat er een Duitse kazerne gevestigd was. Het bombardement kost 96 mensen het leven. De verwoesting is enorm.
Bij de tunnel staan we even stil bij wat de militairen destijds moeten hebben overwonnen om richting Arnhem te geraken. Eigenlijk ook verbaasd dat ze dit met het materieel gered hebben. Het is een van de vele gedenkwaardige monumenten tijdens de route. ‘Mind your head’ was in de tunnel zeker van toepassing. De tocht volgend liepen we richting een mooie stuk heide en singletracks. We lopen naar het Ecoduct over de A50. Na het bruggetje konden we genieten van de kronkelende paden over de heide en volgen we de beek stroomopwaarts. Over de heide via Hoekelumse Bos, Wolfheze, Wolfhezerbosschen naar Oosterbeek kwamen we na 25,5km bij de eerste pauzeplek.
Na de halve marathon begonnen we allebeide enorm te snakken naar deze pauzeplek. De eerste tekenen dat het zwaarder aan het worden was dienden zich aan. Het stijgen en dalen begint nu ook vorm te krijgen en we weten dat er nog flinke stukken bij zitten vanuit ervaring van de Stuwwaltrail. Inmiddels was de temperatuur ook rond de 20 graden. Heerlijk, maar in de zon was het ook behoorlijk warm. Het was dus fijn om bij de pauzeplek onze vocht voorraad aan te vullen, We namen dan ook even goed de tijd om goed bij te komen en ons weer op re laden voor wat we wisten het zware gedeelte van onze tocht.
Via het Airbornemuseum vervolgende we de weg via de bossen Hemelse Berg
Bij kilometer 28 Bianca even gefeliciteerd met haar eerste mijlpaal. Ze had namelijk nog nooit verder gelopen dan 27 kilometer!
Westerbouwing
De Westerbouwing was een strategisch belangrijke plek. Door de hoge ligging en het vrije zicht kon je een relatief groot gebied controleren en in de waarneming houden. Op de heuvels rondom de Westerbouwing hebben de Britten dan ook meerdere stellingen ingenomen. Er wordt hard om de Westerbouwing gevochten waarbij de Britten uiteraard terrein moeten inleveren aan de Duitsers die de beschikking hebben over zwaarder geschut. Met de controle van de Westerbouwing controleerden de Duitsers ook de veerpont vanaf Driel, waardoor het voor de Polen aan de andere kant van de Rijn nagenoeg onmogelijk werd om over te steken en de Britten te ontzetten. De oude kerk; de oude kerk in Oosterbeek heeft bij het terugtrekken over de Rijn een centrale rol gespeeld. Tot op het allerlaatste moment hebben de Britten hier standgehouden om de evacuatie overtocht over de Rijn mogelijk te maken. In de nacht van 25 op 26 september weten c.a. 2000 Britten de oversteek naar het zuiden van de Rijn te maken. Al het zware geschut dat de Britten nog hadden hebben ze rondom de kerk opgesteld. Daarmee konden ze ook vuursteun bieden aan de troepen bij de brug. Naast de Oude Kerk (langs het Kerkepad) staat het huis van Familie ter Horst. De Nederlandse Kate heeft hier voor veel gewonde geallieerde militairen gezorgd. Ze werd daardoor ook wel ‘de engel van Arnhem’ genoemd. Voor het kerkje staat een markante boom, een bijzondere boom. Bij deze boom sloeg een mortier in, deze inslag heeft een groep soldaten het leven gekost.
Bij de Westerbouwing gingen we voor ons het zwaarste gedeelte van het parcours in. Ons tempo ging omlaag en wandelmomenten kwamen vaker voor. Pittige klimmetjes maakten dat de verzuring voelbaar werd. Bianca kreeg wat kramp en moest een rek pauze inlassen. Ook andere lopers kregen het zwaar en in dit gedeelte hebben we met enkelen steeds ‘stuivertje wisselen’ gedaan. En met een aantal hebben we dit tot het einde zo volgehouden.
De trappen, de klimmetjes en het afdalen was voor ons niet meer hardlopend te doen. Daar waar we konden pakten we het op en daar waar het niet kon was het power walken. Ik trachtte wel in een dribbelpas te blijven waar Bianca met haar powerwalk nog flink tempo kon maken. Door de lus in dit parcours liepen we twee keer door Heveadorp. In dit zware gedeelte werden we aangemoedigd door de zus en zwager van Bianca. Een stimulans in het onwijs pittige middenstuk (lees onmundig steile stukken bos), langs de Westerbouwing, Valkeniersbossen, van daar liepen we door via de uiterwaarden van de Nederrijn weer richting Oosterbeek.
Airborne begraafplaats
John Frost maakte met zijn mannen langs de zuidelijke ‘lion’ route progressie. Na Oosterbeek stuurde hij zijn mannen de spoorbrug op. Het plan was om de brug over te steken zodat de verkeersbrug bij Arnhem vanaf twee zijden kon worden aangevallen. Op het moment dat de mannen het talud op liepen werd de brug door de Duitsers opgeblazen. De Airborne begraafplaats (officiële naam: Arnhem Oosterbeek War Cemetery); op dit ereveld liggen 1754 militairen van de landmacht, luchtmacht en zeemacht die in de periode van september 1944 tot april 1945 sneuvelden. De meeste van hen zijn omgekomen tijdens de slag om Arnhem. In juni 1945 is begonnen met de aanleg van het ereveld. Veel burgers in de omgeving hebben daarbij geholpen. In de omgeving waren er veel veldgraven, soms zelfs in hun eigen tuinen. Het snel verplaatsen van de graven was dus ook in hun belang.
Na flink zwoegen van steeds gedeeltes hardlopend en wandelend daar waar nodig gingen we richting de begraafplaats. De weg overstekend en de klim naar boven werden we aangemoedigd door Marcel Klein Gunnewiek, Patrick Klein Gunnewiek en Bianca’s nichtjes Iris Althoff, Mette, Indy en Zoey om ons door de zware loodjes omhoog te loodsen naar de militaire begraafplaats, de laatste pauzeplek. De partner van Bianca -Marcel- liep een stuk met ons mee naar boven tot we bij de begraafplaats kwamen. Een historische plek waar de stilte veel indruk maakte. Het kruisje werd bij Andrew Harry Coombs en Andrew Graham neergelegd.
Bij de pauzeplek het nodige vocht aangevuld en wat gegeten. We merkten dat we nog 40/45 minuten hadden voor de laatste 6 kilometers. Dus door. Na de begraafplaats moesten we richting Arnhem afdalen in het bos. Met het afdalen kreeg ik steeds meer last van mijn rechterknie. Dus met beleid de heuvel af en hardlopen waar kon op de vlakke stukken. Voor mij kwam nu dat ik door moest bijten om de laatste kilometers te voldoen. Bianca was inmiddels door de kramp heen en kon het hardlopen goed oppakken.
Urquharts house
Op de Zwarteweg 14 heeft generaal Urquhart een tijd verscholen gezeten. Omdat hij geen informatie kreeg over de vorderingen aan het front is hij zelf polshoogte gaan nemen. Ze raakte echter ingesloten door de Duitsers en hebben zich 12 uur lang moeten verschansen om daarna weer terug te keren naar Hartenstein. Hier staat ook het statige Elisabethgasthuis. De Duitse troepen hadden rondom het gasthuis een verdedigingslinie opgeworpen, de Britten die John Frost en zijn mannen bij de brug willen versterken kwamen er niet doorheen. Dit terwijl het nog maar twee kilometer verder was. De route loopt naar het ‘Airbornepark’, tegenover het park (aan de zuid zijde van de Rijn) stonden Duitse Flak luchtafweer kanonnen. Hiermee konden ze het gehele gedeelte aan de Noord zijde van de Rijn bestrijken. Voor de lichtbewapende paratroopers moet dit een verschrikking zijn geweest. Je hebt de brug gehaald, de brug die John Frost met zijn mannen ook wist te behalen, heeft ingenomen en gedurende een lange tijd stand heeft gehouden. Het was de laatste brug die in het plan Market Garden veroverd moest worden, helaas bleek het een brug te ver zijn.
Marcel ving ons op bij de trap naar beneden waar we de waalkade bereikten. We zagen de finishboog en met de laatste vereende krachten en met het gevoel dat we binnen de 6 uur zouden gaan finishen waren de laatste honderden meters euforisch. Bij de finish had de zus van Bianca een verrassing in de vorm van een fles champagne. Dus onze finish werd hier mee gevierd!!
Met de champagne in onze handen konden we zeggen: Potverdikkie, we deden het!!!!!! 5.50 uur over 45 kilometer!!
Het was met recht een #runtoremberfreedom en dat zullen we ons blijven herinneren! De uitdaging is geklaard en dat we dit samen hebben kunnen volbrengen was meer dan top! Met onze #remembrancecross ter nagedachtenis aan Andrew Harry Coombs en Andrew Graham liepen we de #45km met 523 hoogtemeters voor hen.
De start was indrukwekkend op de Ginkelse Heide met een minuut stilte voor the Queen en een geluidsfragment. Ondanks het zware middenstuk vloog de bijna 6 uur voorbij. Dit was met recht een #runtorember! We bedanken de lieve mensen voor hun (onverwachte) support.